یکی از موضوعات حائز اهمیت در اقتصاد ایران، نقش و سهم بانک ها به ویژه بانک های تجاری در توسعه اقتصادی کشور است. همین امر موجب گردیده است که در چند سال اخیر توجه ویژه ای به رونق موسسات مالی اعتباری در پیشبرد اهداف اشتغال در کشور به وجود آید.
از مهم ترین رویکردهای توسعه ای در اقتصاد کشور های در حال توسعه ، با توجه به بنگاه های کوچک و متوسط (Small & Medium Enterprise (SME می باشد که در کشورمان تحت عنوان بنگاه های زود بازده معرفی شدند، تلاش بسیاری شد تا رشد اقتصادی کشور به اتکای بانک ها و از طریق بنگاه های زود بازده افزایش یابد .
عملیات تخصیص اعتبارات یا فرآیند اعطای تسهیلات از جمله بخش های تخصصی در بانکداری است. کارآیی و اثربخشی تخصیص منابع می تواند منجر به موفقیت یک بانک و نظام بانکداری کشور گردد. مطالعات انجام شده گویای این واقعیت است که تخصیص منابع صحیح در نظام بانکی کشورها از عمده دلایل افزایش بهره وری اقتصادی و در نتیجه افزایش رشد اقتصادی هر کشور بوده است.
تامین مالی مبتنی بر وثیقه در نظام بانکداری معمولا ترکیبی از تامین مالی مبتنی بر دارایی، تامین مالی مبتنی بر مشارکت و تامین مالی مبتنی بر فکتورینگ است که بدهکاران و قرارداد های قابل اتکا را به کار می گیرد. لیکن در تامین مالی مبتنی بر اطلاعات، اعطای اعتبار مبتنی بر صورت های مالی، رتبه بندی اعتباری و تسهیلات دهی با رویکرد ارتباط با مشتری متمرکز می شود.
بانک ها بر اساس رویکردی که اتخاذ می نمایند ابزارهای مربوط به رویکرد مزبور را نیز به خدمت می گیرند. از آنجائیکه به کارگیری رویکرد مبتنی بر وثیقه در تامین مالی سهل الوصول تر از رویکرد مبتنی بر اطلاعات است لذا به کارگیری آن در بانک های سنتی معمول است لیکن بر اساس مطالعه ای که بانک جهانی در خصوص به کارگری این رویکرد و
رتبه بندی اعتباری انجام داده است حدود 40 تا 80 درصد از مطالبات بانک ها با به کارگیری این رویکرد کاهش می یابد.
در حقیقت اثربخشی رویکرد دوم بیشتر از رویکرد مبتنی بر وثیقه است. اساسا بکارگیری Credit Scoring در SME منجر به کاهش عدم تقارن اطلاعات بین وام دهنده و وام گیرنده می شود، امکان ارزیابی دقیق تر مشتریان را به بانک ها می دهد، مشکل انتخاب نامساعد را مرتفع نموده و هزینه اعتبار گرفتن را برای مشتریان خوب کاهش می دهد ، با افزایش حجم اعتبارات دسترسی به اعتبارات را نیز افزایش می دهد و در نتیجه هزینه عملیات بانک ها را کاهش داده و سودآوری را افزایش می دهد.
از مهم ترین مزیت های به کارگیری اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری در بنگاه های کوچک و متوسط افزایش دسترسی به اعتبارات است. همانگونه که گفته شد با توجه به ویژگی های سامانه اعتبار سنجی Credit Bureau و مطابق مطالعات بانک جهانی در بسیاری از موارد زمان بررسی و اعطای تسهیلات به نصف کاهش می یابد.
منبع: ماهنامه اعتبارسنجی ، سال اول ، شماره هفتم ، آبان 1392 ، صفحه 39