گام های برای تاسیس سامانه گزارشگری اعتباری

تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد در تاسیس سامانه های گزارشگری اعتباری نیازمند مدیریت پروژه بسیار قوی و همچنین یک عزم ملی و مبتنی بر اصول علمی و بهره مند از فناوری های نوین و همچنین ساختارهایی قانونی و حقوقی مناسب می باشیم.
این مراحل در این مقاله در قالب 10 گام به دقت معرفی شده اند.
مطالعات نشان می دهند که شکل گیری و عملیاتی شدن سامانه های اعتبارسنجی در بسیاری از کشورهای جهان یک دوره 5 تا 7 سال را به خود اختصاص داده اند.
تمرکز بر گام هایی اجرایی برای تاسیس این سامانه ها به خوبی دلیل طولانی بودن این مسیر را نشان می دهد.
خوشبختانه در ایران با همت نظام بانکی کشور و تمرکز سیاست گذاری ها و حمایت های مناسب دولتی و قانونی، این مسیر در طی 4 سال طی شد که در نوع خود یک رکورد مناسب است.
یکی از مهم ترین دلایل طولانی بودن این مسیر، بحث فرهنگ سازی است.
اگرچه در تئوری منطق گزارشگری اعتباری منافع زیادی هم برای بانک ها و هم برای مردم و اقتصاد یک کشور در بر دارد اما به دلیل مشکلات و سختی هایی که هنگام تاسیس ممکن است دامن گیر بانک ها و سایر نهادهای درگیر در این کار شود، متولیان تاسیس این گونه ساختارها باید زمان و هزینه زیادی صرف فرهنگ سازی نمایند.
ساختار مالکیت سامانه های گزارشگری اعتباری نقش بسیار مهمی در موفقیت آن ایفا می نماید.
تجربه سایر کشورهای جهان نشان می دهد که برای موفقیت سامانه ها لازم است در ترکیب سهامداری آن ها همه بانک ها و یا حداقل بانک های بزرگ یک کشور مشارکت نمایند.

نموارها نشان می دهد که در جاماییکا این مساله مورد توجه بوده و اغلب موسسات و بانک های فعال در آن کشور جزو سهانداران موسسه اعتبارسنجی یا سایت گزارشگری اعتباری قرار دارند.
البته در کشورهایی که سامانه های اعتبارسنجی قدمت زیادی دارند ساختار سهامداری از بانک ها جداست.
براساس همین منطق، شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران نیز با سهامداری همه بانک های فعال کشور در سال 1385 تاسیس گردید و یکی از مهمترین دلایل موفقیت آن نیز همین مساله بوده است.
به توجه به اهمیت ساختار سهامداری و نقش کلیدی آن در موفقیت پیاده سازی سامانه گزارشگری اعتباری به ویژه در زمینه جمع آوری اطلاعات و استفاده از خدمات، جامعیت ساختار سهامداری و حضور همه بانک ها و موسسات مالی اعتباری دولتی و خصوصی در تاسیس و راه اندازی موسسه اعتبارسنجی گام اول محسوب می شود.

برنامه ریزی استراتژیک

با توجه به اینکه تاسیس سامانه های گزارشگری اعتباری یک فرآیند زمانبر بوده و با تهدیدها و فرصت های بی شماری مواجه است و همچنین این مساله باید در یک فضای رقابتی و مبتنی بر استراتژی های لازم برای غلبه بر موانع و مشکلات مدیریت شود، از این رو بدون نگرش استراتژیک و داشتن برنامه بلند مدت موفقیت این فرایند چشم انداز روشنی نخواهد داشت.
لزوم نگارش طرح کسب و کار مشتمل بر ابعاد تکنولوژیک، مالی، بازاریابی، حقوقی و مدیریتی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
البته اخذ لیسانس موسسات معتبر بین المللی برای کسب دانش فنی نیز از جمله نکات بسیار مهم است.

برنامه ریزی استراتژیک انجام دهید

تحقیق کنید
طرح کسب و کار بنویسید

استفاده از کارکنان کلیدی

سامانه های گزارشگری اعتباری یک نوع سازمان دانش بنیان محسوب می شوند.
از این رو کارکنان آن نیز باید از بنیه علمی و دانش کاربردی بسیار بالایی برخوردار باشند.
چند کاره بودن کارکنان سامانه نکته بسیار مهمی است.
اعتبار سنجی مشتریان در درجه اول مقوله ای مدیریتی و اقتصادی است اما استفاده از فناوری اطلاعات و مباحث مختلف علوم دیگر مانند آمار و ریاضیات و همچنین ترکیب این مباحث تئوریک با تجارت عملی، ساختار نیروی انسانی ویژه ای را می طلبد.

از کارکنان کلیدی استفاده کنید

مدیر اجرایی عالی
مدیر تکنولوژی
مدیر عملیات
پشتیبان حقوقی

این کارکنان باید: با کیفیت بالا باشند، متعهد باشند. انعطاف پذیر باشند. دارای انرژی، هدفمند، چندکاره، توانمند در زمینه مدیریت استرس باشند.

مستند سازی

مستندسازی در سامانه های گزارشگری اعتباری مشابه هر کسب و کار دیگری اهمیت دارد.
به دلیل حساسیت کار اعتبارسنجی و گزارشگری اعتباری و ارتباطات وسیع آن با مجموعه متنوعی از سازمان ها و بانک های اطلاعاتی دیگر، ضرورت ایجاد یک چارچوب جامع مدیریت ریسک در این پروژه بسیار حیاتی و کلیدی است.
مساله حریم خصوصی و پیچیدگی های مرتبط با آن و همچنین ریسک های زیاد و احتمال بروز خسارت های جبران ناپذیر ضرورت حسابرسی را نیز در این پروژه دو چندان می نماید.

مستند سازی کنید

رویه های و سیاست های نوشته شود. به عنوان مثال در زمینه های عملیات، منابع انسانی و اجرایی، حریم خصوصی، تقلب، ارتباطات
طرح تداوم کسب و کار
چارچوب مدیریت ریسک
طرح حسابرسی

هر کدام از موارد ذکر شده در اسلاید مقابل در زمینه مدیریت پیاده سازی سامانه های گزارشگری اعتباری نقش مهمی ایفا می نمایند.
سخت افزار سامانه ها معمولا باید بروزترین نوع تکنولوژی را دارا باشد تا بتواند ضمن تطبیق با استانداردها و الزامات فنی سیستم، تداوم سرویس دهی آن را نیز تضمین نماید.
بدون وجود چارچوب حقوقی مناسب برای تامین اطلاعات مورد نیاز سامانه، کیفیت اطلاعات و قابلیت اتکا و به روز بودن آن زیر سوال خواهد رفت.
همچنین به دلیل اینکه سامانه های گزارشگری اعتباری تقریبا افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند، لذا وجود شبکه های رسانه ای مناسب برای فرهنگ سازی و ارتباطات نیز ضرورت خاص می یابد.

مدیریت پیاده سازی

یافتن تامین کنندگان سخت افزار سامانه اعتبار سنجی مشتریان
یافتن موقعیت مناسب برای ذخیره سازی داده ها
یافتن فضای اداری مناسب
طراحی چارچوب حقوقی استاندارد برای تامین کنندگان اطلاعات
طراحی شبکه های رسانه اجتماعی

تامین کنندگان اطلاعات

در گام اول برای جمع آوری، بانک های بزرگ و سایر سازمان هایی که حجم بالایی اطلاعات اعتباری در اختیار دارند، می توانند نقش کلیدی در موفقیت سامانه گزارشگری ایفا نمایند.
لذا مدیران باید جمع آوری اطلاعات از این سازمان ها را در اولویت اول برنامه های خود در جذب تامین کنندگان اطلاعات قرار دهند.
وقتی سازمان های بزرگ مشارکت نمایند، سازمان های کوچکتر با میل و رغبت بیشتری و بعضا داوطلبانه برای ارائه اطلاعات خود به سامانه اعلام آمادگی می نمایند.
چرا که متقابلا به ذخیره سازی با ارزشی از اطلاعات دست می یابند.

جذب تامین کنندگان اطلاعات

تامین کنندگان اطلاعات اعتباری کلیدی را هدف گذاری کنید. آن ها بر دیگران ارجحیت دارند.
تامین کنندگان اطلاعات عمومی اصلی را شناسایی کنید
هرچه اطلاعات بیشتری جذب شوند مناسب تر است

جمع آوری اطلاعات

نکات بسیار مهمی در این اسلاید مورد اشاره قرار گرفته است. بدون فراهم شدن امکان دریافت داده ها و اطلاعات از تامین کنندگان، عملا تمام سرمایه گذاری انجام شده به هدر خواهد رفت.
درست همانند ساخت یک سد بر روی رودخانه ای که پس از بهره برداری از سد، هیچ ابی در آن جاری نشود تا با استفاده از آن بتوان سد را آبگیری نمود.
عوامل زیادی در موفقیت این فرآیند دخیل هستند: ماهیت داده ها،مشکلات فنی، عدم همکاری مدیریان و ...

جمع آوری و به دست آوردن داده ها

این کار چالش برانگیز است
داده ها کثیف هستند
جمع آوری داده ها برای شما جزو اولویت های کاری مدیران بانک ها نیست
مشکلات فنی وجود دارد
هرچه داده های بیشتری جمع آوری کنیم، بهتر است

انتشار گزارش ها

مرحله آغاز به کار سامانه های گزارشگری اعتباری نیازمند مجموعه ای از اقدامات به شرح زیر است.
مهمترین دلیل برای ضرورت این اقدامات به این مساله بر می گردد.
انتشار گزارش های اعتباری به این معناست که من بعد نحوه رسیدگی به درخواست های اعتباری مردم و نحوه ارائه خدمات بانک ها به آن ها دچار تغییرات اساسی می شود.
باید منافع این کار و همچنین نحوه عملکرد آن برای مردم تشریح شود تا کارایی و اثربخشی سیستم افزایش یابد.

انتشار گزارش های را آغاز کنید

یک جشن رسمی برگزار کنید
یک برنامه روابط عمومی قوی پیشنهاد می شود
یک برنامه آموزشی عمومی قوی ضروری است
یک برنامه تبلیغات قوی مطلوب است

رشد و توسعه

مهم ترین و رایج ترین خدمتی که سامانه های گزارشگری اعتباری به بانک ها و جامعه عرضه می نمایند همان انتشار گزارش های اعتباری است که در واقع محصول اصلی و پایه هستند.
البته خدمات به این محصول منحصر نمی گردد.
بر مبنای این گزارش های خدمات دارای ارزش افزوده متنوع دیگری قابل عرضه خواهد بود که طبیعتا تحقق آن نیازمند در پیش گرفتن برنامه تحقق و توسعه توسط مدیران سامانه های گزارشگری اعتباری است.