نقش سامانه اعتبارسنجی ملی در گسترش صنعت کارت های اعتباری

عملیات بانک داری و ارائه خدمات بانکی به مشتریان (اعتبار سنجی مشتریان) و متقاضیان خدمات اعتباری سال ها در شعب صورت می گرفت و بانک ها برای ارائه خدمات به بخش های مختلف جغرافیایی ناگزیر از افزایش تعداد شعب خود بودند تا جایی که در برخی از کشورها قوانینی در خصوص محدودیت افزایش تعداد شعب بانک ها در دنیا وضع شد. 
با معرفی کارت های اعتباری توسط بانک ها در واخر دهه 1950 و افزایش مقبولیت آن در سال های پایانی دهه 1960، گستردگی ارائه کارت های اعتباری و دریافت خدمات از این طریق به امری متداول در بانک ها و صنعت اعتباری (سایت اعتبارسنجی) تبدیل شد. 
گسترش سریع صنعت کارت اعتباری در اوایل دهه 1970، موجب بروز فرصت ها و چالش های بسیاری برای سامانه های اعتبارسنجی شد. 
از سویی بانک های صادر کننده کارت اعتباری به عنوان یکی از منابع جدید فعالیت برای سامانه اعتبارسنجی محسوب شدند. 
از جمله این موارد خدمات پیش غربال گری بود که در آن صادر کننده کارت اعتباری مجموعه ای از ویژگی های مشتریان بالقوه خود را به منظور ایجاد فهرستی از مشخصات تماس مشتریان برای ارائه خدمات کارت اعتباری، جمع آوری می نمود. از سویی دیگر اعتباردهندگان علاقمند به عرضه کارت های اعتباری در سطح ملی یا منطقه ای بودند که مستلزم دسترسی به پرونده های اعتباری (اعتبار بانکی افراد) بود.
علاوه بر آن، بانک ها به سرعت در حال مکانیزه کردن سیستم هایشان بودند و انتظار می رفت که به زودی داده ها را از طریق الکترونیکی (بجای استفاده از پرونده های کاغذی) با سامانه اعتبارسنجی تسهیم نمایند. 
از همین رو سامانه های اعتبارسنجی مجبور بودند که سیستم های خود را مکانیزه و آن ها را گسترش دهند تا بتوانند خدمات مناسبی را در خصوص ارائه اطلاعات و گزارش های اعتباری مشتریان به بانک ها ارائه نمایند. 
در حال حاضر بخشی از فعالیت سامانه های اعتبارسنجی در دنیا به انعکاس عملکرد و رفتار بازپرداخت افراد در زمینه کارت های اعتباری آن ها اختصاص یافته و بانک ها از طریق اطلاعات موجود در این سامانه، می توانند راحت تر در خصوص شرایط صدور کارت اعتباری جدید تصمیم گیری نمایند و از سوی دیگر مشتریان نیز می دانند در صورت بخورداری از یک اهلیت اعتباری مناسب و حفظ آن خواهند توانست خدمات مناسب تری در زمینه کارت های اعتباری برخوردار شوند. 
این امر موجب توسعه استفاده از کارت های اعتباری در دنیا شده و دسترسی به منابع مالی مورد نیاز را برای خانواده ها راحت تر کرده است . 
در حال حاضر این قابلیت در سامانه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران وجود دارد تا در صورت بارگذاری اطلاعات مربوط به کارت های اعتباری، زمینه رشد و توسعه صنعت کارت های اعتباری در ایران فراهم گردد. 

مدل های کسب و کار برای فعالیت سامانه اعتبارسنجی

پیاده سازی سامانه اعتبارسنجی خصوصی نیازمند طراحی مدل کسب و کار می باشد که در آن هر عامل کلیدی مختلف رویکردهای متفاوتی را بر عهده داشته باشد. 
کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی را در تاسیس و فعالیت سامانه اعتبارسنجی در نظر می گیرند تا بتوانند محیط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظارتی مناسب را برای خود ایجاد نمایند. 
تاسیس سامانه اعتبارسنجی برپایه اصل دوجانبگی شکل می گیرد. 
طبق این اصل، تنها اعضایی می توانند گزارشات اعتباری شرکت را دریافت کنند که اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شرکت قرار داده باشند. 

ذی نفعان اصلی سامانه اعتبارسنجی

مالکین/سهامدارن. این گروه سرمایه گذارانی هستند که سرمایه اولیه را فراهم می کنند تا سامانه اعتبارسنجی بتواند دارایی های مورد نیاز از جمله ساختمان، تجهیزات اداری و مانند آن را خریداری نماید. 
مالکین و سهامداران بالقوه شرکت شامل موارد زیر می شود:
بانک ها و سایر نهادهای مالی. این گروه می توانند به صورت خصوصی یا گروهی (مثلا به صورت یک انجمن بانکی) به عنوان سهامدار شرکت درآیند. 
به عنوان مثال، انجمن بانک های سنگاپور در سامانه اعتبارسنجی سنگاپور سهامدار است. 
نمونه های دیگر از این قبیل در کشورهای صربستان، ترکیه، رومانی، اوکراین، قزاقستان و عربستان سعودی مشاهده شده است.
شرکای فنی. در این بخش می توان به شرکت های اکسپرین، ترانس یونیون، اکویفکس، دان & براداستریت، کردیت اینفو و سایرین اشاره نمود. 
شرکای فنی ممکن است اقلیت سرمایه گذار باشند، مثل نمونه هایی که در قزاقستان، روسیه و مکزیک مشاهده می شود و یا مانند کشورهای سنگاپور و جمهوری چک، از سرمایه گذاران عمده محسوب شوند. 
دولت. در بعضی کشورها ممکن است یک نهاد دولتی مانند بانک مرکزی سریلانکا و یا یک نهاد مالی دولتی مانند هند و تایلند به عنوان سهامدار عمده شرکت محسوب شوند. 
بخش خصوصی. سازمان ها یا اشخاصی که به سرمایه گذاران در بخش های مخاطره پذیر می پردازند و کارآفرینانی که سرمایه مورد نیاز خود را در این بخش ها سرمایه گذاری می کنند، ممکن است با سامانه اعتبارسنجی نیز مشارکت داشته باشند، که از آن جمله می توان به شرکت Datacheck در پاکستان، Compuscan آفریقای جنوبی و CRB در کنیا اشاره نمود. 
گردانندگان. این بخش شامل گردانندگان سامانه هایی اعتبارسنجی خصوصی است که به طور روزمره با آن فعالیت می کنند. 
این بخش همچنین شامل تیم گردانندگان اجرایی و کارکنانی است که دارای مسئولیت های عملیاتی (به عنوان مثال در زمینه ایجاد اطمینان از جمع آوری، مدیریت و انتشار داده ها به استفاده کنندگان آن ها) می باشند. 
این تیم مدیریتی در مقابل فعالیت های خود مسئول بوده و به طور مرتب به سهامداران گزارش عملکرد ارائه می نماید. 
استفاده کنندگان/اعضا. این گروه معمولا اعتباردهندگانی از قبیل نهادهای مالی و استفاده کنندگان غیر بانکی می باشد که اطلاعات اعتباری را بر اساس حساب های مشتریان طبق اصولی منظم و عموما به صورت ماهیانه برای سامانه اعتبارسنجی فراهم می کنند. 
طبق اصل دوجانبگی، اعتباردهندگان می توانند گزارشات اعتباری را از سامانه اعتبارسنجی به دست آورده و با استفاده از آن ارزشمندی اعتباری تقاضاهای جدید را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند. 
در این راستا، سامانه اعتبارسنجی حق الزحمه هایی را به ازاء دفعات استفاده از گزارشات علاوه بر حق الزحمه عضویت، از استفاده کنندگان و اعضا دریافت می کنند. 

حرکت به سوی تامین مالی عادلانه (فراگیر و مسئولانه)

منفعت اولیه نظام های اطلاعات اعتباری و سامانه های اعتبارسنجی همانا ایجاد وثیقه شهرتی از طریق عملکرد پرداخت تسهیلات گیرندگان و استفاده کنندگان از خدمات مالی می باشد. 
تسهیلات کنندگان قادر خواهند بود تا تصمیمات آگانه تری را در زمینه اهلیت اعتباری مشتریان با استفاده از اطلاعات مربوط به تاریخچه بازپرداخت تسهیلات گیرندگان اتخاذ نمایند.
منافع کلیدی گزارشگری اعتباری شامل موارد زیر می باشد:
دسترسی بیشتر اشخاص به تسهیلات مالی و خدمات مالی بانک ها. 
اشخاصی که از تاریخچه اعتباری برخوردارند می توانند از آن در جهت دریافت تسهیلات اعتباری از نهادهای مالی بانکی استفاده کنند. 
نتایج مطالعات حاکی از افزایش 89 درصدی در تایید نرخ های پذیرش درخواست وام در زمانی است که گزارش های اعتباری شامل هر دوی اطلاعات منفی و مثبت باشند و همچنین افزایش 11 درصدی در زمانی که اطلاعات خرده فروش ها نیز علاوه بر اطلاعات اعتباردهندگان در گزارش های اعتباری وجود داشته باشد می باشد. 
کاهش در هزینه و زمان ارزیابی درخواست تسهیلات: گزارش های اعتباری موجب تسریع در فرایند تصمیم گیری و زمانی ارزیابی وام از طریق کاهش در هزینه مبادله تسهیلات دهی می شود. 
این هزینه ها می تواند در اشکالی همچون کاهش هزینه بهره تسهیلات اعطایی برای مشتری بروز نمایند. 
دسترسی گسترده تر به منابع تامین مالی برای بنگاه های کوچک و متوسط: در مطالعاتی که در خصوص 500 شرکت در 51 کشور دنیا انجام شده، درصد شرکت هایی که محدودیت دسترسی به منابع تامین مالی را گزارش دادند کمتر از شرکت هایی است که سامانه اعتبارسنجی فعالیت می نمایند. 
27 درصد، این در حالی است که این میزان برای شرکت هایی که در محیط های فاقد سامانه اعتبارسنجی فعالیت می نمودند، 49 درصد است.
کمبود دسترسی به نظام های اطلاعات اعتباری به عنوان مثال نهادهای اعتباردهی خرد و نهادهای مالی را با ریسک وام های با عملکرد بازپرداخت ضعیف مواجه می کند چرا که آن ها قادر نیستند ارزیابی دقیقی از ظرفیت بازپرداخت مشتریان داشته باشند و در نتیجه منجر به افزایش ریسک مطالبات معوق می شود. 
در بازارهای رقابتی و بالغ، فقدان دسترسی به چنین اطلاعاتی در زمینه وام های خرد می تواند بر پرتفوی بانک اثر بگذارد.