برنامه ریزی مالی

هر شخصی برنامه مالی مختص به خودش را در طول زندگی دنبال می کند اما با دقت در زندگی اقشار مختلف مردم متوجه می شویم که عموم مردم از الگوی مالی مشابهی در طول زندگی خود پیروی می کنند.

منحنی عمر برنامه ریزی مالی

انسان ها در مراحل مختلف زندگی نیازهای مالی متفاوتی دارند.
ماهیت و میزان نیازهای مالی انسان بنا به گذشت زمان از بدو تولد تا هنگام بازنشستگی و پس از آن تغییر می کند.
هر شخصی برنامه مالی مختص به خودش را در طول زندگی دنبال می کند اما با دقت در زندگی اقشار مختلف مردم متوجه می شویم که عموم مردم از الگوی مالی مشابهی در طول زندگی خود پیروی می کنند.
این موضوع به عوامل مختلفی در زندگی اشخاص بستگی دارد.
هر شخصی با توجه به اهداف مالی که برای خود در زندگی در نظر می گیرد، برنامه مالی خاصی را برای رسیدن به آن اهداف طرح ریزی و اجرا می نماید.
اشخاص می توانند با پیروی و اجرای مناسب برنامه مالی خود، با مشکلات مالی کمتری در زندگی مواجه شوند.
هرچه اهداف و برنامه های مالی اشخاص دقیق تر و به صورت مکتوب تدوین و پیگیری شود، اشخاص از استاندارد زندگی مناسب تری برخوردار خواهند بود.
ارزش های شخصی، اهداف، انتخاب های شخصی، رخدادهای مهم زندگی، سیک زندگی و نیازهای منحنی عمر از جمله عواملی هستند که برنامه مالی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.
از این رو برنامه مالی باید بصورت مستمر مورد بازنگری قرار گیرد.
اهداف مالی باید چند ویژگی مهم را داشته باشند که را به صورت مختصر با اصطلاح SMART نشان می دهند.
S: هدف باید مشخص (Specific) بوده و مبهم و کلی نباشد. مثلا باید دقیقا مشخص شود که با پولی که در اختیاز دارید چه کاری انجام خواهید داد.

M: هف می باید قابل اندازه گیری (Measurable) باشد. مثلا باید دقیقا بیان نمایید که برای دستیابی به هدف چقدر پول نیاز است.
A: هدف باید دست یافتنی (Achievable) باشد. مثلا بایستی تعیین کنید که چطور می توان به آن هدف رسید.
R: هدف باید واقعی (Realistic) باشد. مثلا نباید هدف را طوری تنظیم نمایید که قابل دستیابی نباشد.
T: و سرانجام اینکه هدف باید زمان بندی شده (Timely) یعنی زمان رسیدن به هدف باید مشخص شود.
سبک زندگی شخص تحت تاثیر عواملی همچون ارزش های شخصی، اهداف، انتخاب های شخصی، رخدادهای مهم زندگی و نیازهای منحنی عمر افراد می باشد.
هرگونه تغییر در سبک زندگی مستلزم تغییر یا بازنگری در برنامه مالی شخص می باشد.
به عنوان مثال افراد ممکن است شغل خود را تغییر داده، شغل جدیدی را انتخاب کنند و یا دیگر تشکیل خانواده دهند.
مثلا برنامه مالی یک شخص 40 ساله بدون بچه بسیار متفاوت تر از برنامه مالی یک شخص 40 ساله با دو بچه می باشد.
برخی از موضوعاتی که موجب تغییر شرایط سبک زندگی و در نتیجه برنامه مالی افراد می شوند به شرح زیر می باشد:

وضعیت تاهل: مجرد، متاهل، مطلقه و بیوه
وضعیت اشتغال: شاغل، بیکار و در شرف بیکاری
میزان درآمد
سن افراد خانواده
تعداد افراد تحت تکفل شامل فرزندان، نامزد، والدین و سایر اعضای خانواده
وضعیت اقتصادی شامل نرخ بهره، سطح اشتغال و نرخ دستمزد
تحصیلات شامل سطح تحصیلات اهضای خانواده و میزان شهریه فرزندان
وضعیت سلامت جسمی اعضای خانواده

منحنی عمر مالی

اگرچه هر فردی برنامه مالی مختص به خود را دارد اما اغلب افراد از الگوی منحنی عمر مالی مشابهی پیروی می نمایند.
منظور از منحنی عمر، مراحلی است که هر فرد در برهه های مختلف زمانی عمر خود آن ها را پشت سر می گذارند.
این منحنی عمر شامل سه مرحله کلی شامل حفاظت از پروت، تجمیع ثروت و توزیع ثروت می باشد.

حفاظت از ثروت پایه: ابتدای منحنی، جایی است که یک شخص هیچ پولی به بقیه پرداخت نمی کند. این مرحله، برای بسیاری از افراد تشکیل خانواده است. این مرحله مکن است مقارت با کسب درآمد، ادامه تحصیل، استغال به کار و تشکیل خانواده باشد. افراد باید تلاش کنند تا برای خود امنیت مالی ایجاد کنند.
تجمیع ثروت: این مرحله پا را از امنیت مالی فراتر نهاده و به موضوع پرداخت پول به خود می پردازد. در این زمان، سرپرست خانواده به بالاترین درآمد خود رسیده و به تجمیع ثروت می پردازد و خود را برای بازنشستگی آماده می کند.
توزیع ثروت: این مرحله، جایی است که فرد پول خود را به افراد مشخص شده ای پرداخت می نماید. در این مرحله، شخص در دوران بازنشستگی ثروت جمع آوری شده خود را مصرف می نماید.

هرم مدیریت مالی شخص

هرم مدیریت مالی شخصی، شامل سطوحی است در ایجاد یک برنامه مالی با مدیریت مناسب و متوازن تاثیرگذار است.
پایین ترین سطح این هرم شامل نیازهای پایه ای مالی می باشد.
در مرحله میانی به تجمیع ثروت پرداخت شده و در بالای هرم به توزیع ثروت به عنوان برنامه نهایی مالی پرداخته می شود.
این هرم بر سلسله مراتبی استوار است که تصمیم گیری در هر سطح بر سطوح دیگر آن اثر می گذارد.
هر چه یک شخص از این هرم بالاتر می رود برنامه مالی وی پچیده تر می شود.

اشخاص می توانند با پیروی و اجرای مناسب برنامه مالی خود، با مشکلات مالی کمتری در زندگی مواجه شوند. هر چه اهداف و برنامه های مالی اشخاص دقیق تر و به صورت مکتوب تدوین و پیگیری شود، اشخاص از استاندارد زندگی مناسب تری برخوردار خواهند بود

به صورت کلی طبقه بندی زیر را می توان برای دوران مختلف زندگی اشخاص بیان نمود.