پیش بینی می شود یکی از مهم ترین مولفه ها و ابزارها برای توسعه و افزایش بهره وری و کاریی صنعت بانکداری و بازارهای مالی در جهان امروز، تمرکز و سرمایه گذاری بر روی توسعه گزارشگری اعتباری و سابقه اعتباری شهروندان باشد.
بدین گونه که با افشای مستمر سابقه و پرونده اعتباری اشخاص انان را تشویق می کند تا تصمیم بگیرند تا مدیریت بهتری در مورد حفظ سلامت سابقه اعتباری خود داشته باشند و خوش حسابی خود را به عنوان مدال افتخاری به دیدگان موسسات مالی و اعتباری نمایان کنند تا بتوانند در جهت افزایش سهم خود از خدمات پولی و مالی جامعه بهره ببرند.
چرا و چگونه سوابق اعتباری اهمیت پیدا می کنند؟
حال سوال اینجاست از چه طریق می توان خوش حسابی و تعهد اشخاص را به اثبات رساند؟
چگونه تلاش و دغدغه ای که بعضی شهروندان متعهد در راستای خوش قولی در ادای دیون خود به موسسات و بنگاه ها و ... داشته اند رای بانکها و موسسات اعتباری نمایان شود و جذب اعتماد آنان از خدمات و مزایای بهتر و آسانتر این موسسات بهره برد؟
این مزیت جز با آگاهی از رتبه اعتباری تک تک افراد جامعه که از طریق گزارشگیری هم جانبه زندگی اقتصادی اشخاص و مراودات آنان همچون اطلاع از دیون وام اتومبیل و خانه ، پرداخت اجاره و موارد دیگر بدست می آید.
دستیابی بیشتر از تسهیلات بانکی در گرو نمره مثبت اعتباری
اهمیت فراوان این اطلاعات برای این می باشد که مشخص شود کدام نکات مثبت در هملکرد اعتباری فرد می تواند او را حمایت کند تا بتواند اعتماد موسسات را بدست بیاورد و به نوعی چگونگی گردش پول شما در گذشته، اطلاعات کلیدی فراوانی به شخص وام دهنده می دهد و بتواند در مورد بازگشت پذیری منابع مالی خود اطمینان حاصل کند.
صفر تا صد پرونده اعتباری شهروندان آمریکایی
برای وضوح بیشتر این مطلب روند گزارشگر اعتباری شهروندان در کشور آمریکا را در ابعاد و زوایای مختلف توضیح و تشریح داده میشود.
ایالات متحده که دارای سابقه چند ده ساله در زمینه اعتبارسنجی است.
شهروندان آمریکایی برای
امتیاز اعتباری خود اهمیت بسزایی قایل هستند و به منظور اطمینان از مطلوبیت و مثبت بودن سابقه مالی خود، مسئله
اعتبارسنجی و حساسیت به گذشته اعتباری خود را به خوبی در زندگی روزمره اقتصادی خود جای داده اند.
هر شخص خود را ملزم می داند تا در قبال گزارشات مثبت و منفی مالی و اعتباری خود مسئول باشد و برای حفظ هرچه بهتر پرونده خود کند هر ساله محتویات گزارش شده شرکتهای اعتبارسنجی را چک میکند.
در ضمن در این بین نقش دولت آمریکا در گوش زد کردن ضرورت بهبود امتیاز اعتباری و جایگاه تعیین کننده آن به شهروندانش به نوبه خود برجسته است. این موارد شامل:
- دریافت گزارش اعتباری خود به شکل مستمر از سه دفتر و مرکز پیشرو اعتبارسنجی در آمریکا (Experian , Equifax , Transunion) البته این امکان وجود دارد که گزارش اعتباری هر شرکت با یکدیگر متفاوت باشد که فرد ملزم به بررسی هر سه گزارش است.
- تصحیح و رفع اشتباهات پیش آمده در صورت بروز آن در گزارش های اعلام شده، از جمله منطبق نبودن لیست گزارشات با هویت شخص مورد نظر و خطر وجود تقلب و سو استفاده افراد سودجو در این زمینه
- اطلاع یافتن از سابقه و امتیاز اعتباری خود در نزد بانک مرکزی
سابقه مثبت اعتباری، شرط اول قبول شراکت و همکاری اقتصادی
بنابراین به طور کلی هر گونه وام گرفته شده، افتتاح حساب و دریافت کارت اعتباری و سوابق خرید و معاملات هر فرد که در نرم افزار های یکپارچه شبکه ای ثبت شده است در گزارش اعتباری افراد انعکاس می یابد.
و به تبع آن هر بانک و موسسات مالی یا شرکت هایی که انواع تسهیلات از جمله وام مسکن در آمریکا ارائه می دهند و یا هر شرکت تجارتی که به افراد پیشنهاد شراکت یا سرمایه گذاری میدهد، قطعا قبل از انعقاد قرارداد گزارش اعتباری افراد را چک می کنند تا از سابقه و امتیاز اعتباری شریک اقتصادی خود در گذشته اطمینان حاصل کند.
در پرونده اعتباری هر شهروند چه مواردی به چشم می خورد؟
ممکن است برایتان سوال مطرح شده باشد در پرونده اعتباری هر فرد چه اطلاعات و نکاتی نهفته است؟
برایتان جالب است بدانید نکاتخارق العاده ای در کار نیست بلکه در گزارشگری های اعتباری کشورهای پیشرفته همچون آمریکا اطلاعات عادی و روزمره طبقه بندی شده فعالیتهای مالی و معاملاتی شهروندان ثبت گردیده و هیچ گونه واکنش منفی از جانب شهروندان این کشورها به خاطر ثبت اطلاعات مالی شان مشاهده نمیشود.
موارد گزارش شده در پرونده اعتباری اشخاص عبارتند از:
- اطلاعات شخصی شامل : نام، آدرس قبلی و آدرس کنونی فرد، کارفرمای قبلی و کارفرمای فعلی و شماره محرمانه ای به نام کد اجتماعی و معین متعلق هر شخص
- حساب های اعتباری: اطلاعاتی در مورد وام ها و حسابهای اعتباری قبلی و الان شما، محدودیت و ملاحضات اعتباری مخصوص هر فرد، سوابق پرداختی (از جمله دیرکرد پرداخت، بازپرداخت و ...)
- اطلاعات ثبتی عمومی: اطلاعات در مورد سابقه پرداخت ملیاتی، ورشکستگی و اعسار و سوء سابقه کیفری و مدنی محاکم دادگستری و پرونده قضائی و قانونی علیه فرد
- تحقیقات: اطلاعات در مورد کسب و کارها و مشاغلی که گزارش اعتباری فرد را در 12 ماه گذشته درخواست کرده اند
- اطلاعات منفی: در یک بخش از لیست، قسمتی اختصاص داده است به خاصه اطلاعات و نمره منفی شخص
- نوشته های شخصی: در یک بخش از لیست فرد توضیحات حدودا 100 کلمه ای به گزارش اعتباری خود اضافه میکند
هر شهروند حق دریافت گزارش اعتباری خود را به صورت رایگان برای یکبار در طول سال از سوی شرکتهای اعتبارسنجی را داراست.
مثلا در بعضی کشورها سه شرکت آمریکایی Experian , TransUnion , Equifax به صورت بین المللی به ارائه خدمات گزارشگری اعتباری مشغول به فعالیت هستند و کشورهای مختلف می توانند با پرداخت حق عضویت از خدمات گزارش اعتباری آنها برای شهروندان خود استفاده کنند.
نکات منفی که پرونده تان را سیاه میکند
همانطور که بیان شد در
سیستم یکپارچه اعتبارسنجی حفظ امتیاز اعتباری مثبت و خوب در تعیین محدوده تعاملات مالی کنونی هر فرد نقش بسزایی ایفا میکند.
بنابراین هرگونه لکه سیاه و عملکرد متقلبانه میتواند باعث ایجاد دیوار بی اعتمادی در وام دهندگان شود و بر امتیاز اعتباری شما تاثیر منفی قابل توجهی بگذارد، از جمله:
- مشخص شدن تقلب و فریب کاری در افشا اطلاعات فردی
- ارائه اطلاعات غلط و نادرست به نهادهای گزارشگری
- مقدار زیاد کارتهای اعتباری و حساب های فرد خاطی
در برابر انعکاس غلط اطلاعات در پرونده مان چه کار کنیم؟
پرونده اعتباری ممکن است دارای اشتباهاتی در محتوا و شکل گزارشگری باشد که گاهی این اشتباهات می تواند به بروز خسارت های جبران ناپذیر برای صاحب اطلاعات به بار بیاورد
مثلا اطلاعات غلط و ناصحیح می تواند نرخ سود و بهره وام را افزایش دهد و به امتیاز اعتباری شخص آسیب بزند و حتی اعتبار مالی فرد را از اساس و از صلاحیت خارج نماید
یعنی با شرایطی مواجه شود که دیگر نتواند هیچ گونه اعتبار و خدمات مالی را از هیچ نهادی نتواند دریافت کند
بنابراین شرکتهای رتبه بندی موظفند صورت حقیقی اطلاعات شهروندان را بدون خطا انعکاس دهند و در این بازه مکلف اند به اشخاص ذی ربط پاسخگو باشند
اشتباهات رایج در گزارشات موسسات اعتبارسنجی شامل موارد زیر می تواند باشد
- حسابی که متعلق به فرد نیست اشتباها به نام او ثبت شده باشد
- دادخواست یا اقدام عمومی که فرد در گیر آن نبوده است برای او ثبت شده باشد
- تاریخچه نادرست از گردش حساب (مثل درج شده وام را دیر پراخت کرده اید در حالی که به موقع پرداخت شده است)
- نام ، آدرس و اطلاعات شخص اشتباه و ...
در زمان مواجهه با اطلاعات نادرست در سابقه اعتباری خود فرد می بایست برای حذف اطلاعات غلط به وسیله نوشتن نامه مکتوب و توضیح دادن موارد خلاف واقع به انضمام کپی سندهای مربوطه را به شرکت اعتبارسنجی مربوطه اطلاع دهند و درخواست حذف این اطلاعات را مطالبه کنند.
شرکت های اعتبارسنجی موظفند بعد از وصول درخوست فرد تا حداکثر 30 رز به اعتراض اشخاص پاسخ مناسب دهند.
در ضمن ضرورت دارد همیشه برای اطمینان و حل مشکلات اعتباری اسناد مهم و اصلی و ضورت حساب های خرید و فروش را با نسخه برداری از آنها ذخیره کنید و در نزد خود نگه دارید و در زمان بروز خطا در پرونده خود، برای رد گزارش اعتباری از آنها استفاده کنید.
حقوق شهروندان در برابر شرکتهای اعتبارسنجی چیست؟
گزارش اعتباری توسط شرکت های اعتبارسنجی نگهداری یا به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی ذی صلاح فروخته می شود. قوانین جدید گزارشگری اعتباری در ایالات متحده برای ارتقا دقت و رعایت انصاف و بدون هرگونه جانبداری در گزارشگری و حفظ حریم شخصی، در اولویت قرار گرفته است.
همانگونه که گفته شد غالب اطلاعاتی که این شرکتها در مورد اشخاص منتشر می کنند مربوط پرداخت صورت حساب های سر موقع و ورشکستگی و فرار از طلبکاران و کارفرمایان و صاحی خانه ها و ... است.
شرکتهای اعتبارسنجی آمریکا موظف اند حقوقی را برای مشتری خود قائل شوند
- مشتری می تواند با مراجعه به شرکت کپی از گزارش اعتباری خود داشته باشد
- مشتری می تواند اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی که گزارش اعتباری آنها را در طول یکسال گذشته برای مشاهده مطالبه کرده اند را از شرکت اعتبارسنجی جویا شوند
- نهادی که درخواست اعتباری فرد را رد می کند و از اعطای اعتبار به اوامتناع می کند، می بایست نام و آدرس شرکت اعتبارسنجی که از او گزارش اعتباری دریافت کرده است افشا سازد
- اگر درخواست مشتری تسهیلات رد شد، حق دارد از گزارش اعتباری خود کپی رایگان بگیرد
- اگر کسی نسبت به دقت اطلاعات اعتباری خو اعتراضی داشت، دو نهاد اعتبارسنجی و موسسه اعتباری که اطلاعات را گزارش داده است به طور جداگانه باید با تحقیق و تفحص به اعتراض شخص معترض پاسخگو باشند
- اگر اعتراض فرد به نهادها مکورد قبول واقع نشد مشتری حق دارد توضیح متوب را به گزارش اعتباری خود اضافه کند
در سال 2003 دولت آقای بوش قانونی تحت عنوان معاملات اعتباری دقیق و منصفانه (facta) و قانون گزارش اعتباری منصفانه (fcra) را امضا کرد که در مواد قانونی آن حقوق و امتیازات بیشتری را به مشتریان قائل شده بود، از جمله:
- اجازه به مشتری در خصوص فعال کردن سیستم هشدار و اطلاع رسانی برای جلوگیری از تقلب و سوء استفاده در گزارش اعتباری خود، به منظور جلوگیری از بازشدن غیر ارادی حساب و اطلاعات اعتباری به نام اشخاص
- اجازه به مشتریان برای مشاهده امتیاز اعتباری خود و ...
منبع: ماهنامه اعتبارسنجی ، سال پنجم ، شماره بیست و چهارم ، بهمن 96 ، صفحه 26 الی 29