فرض کنید شما به شعبه بانک مراجعه کرده اید و متقاضی تسهیلات می باشید.
متصدی بانک ، شناسنامه اعتباری شما را از
سامانه اعتبارسنجی دریافت می کند (
اعتبار سنجی مشتریان را انجام می دهد) تا بررسی کند که شما صلاحیت دریافت تسهیلات را دارید یا خیر.
شما نیز می توانید شناسنامه اعتباری تان را ببینید و آن را مورد بررسی قرار دهید.
این موضوع از دو جهت اهمیت دارد، اولا شما از وضعیت اعتباری و رتبه اعتباری خود مطلع می شوید و از طرف دیگر در صورتی که مغایرتی در اطلاعات تان وجود داشت می توانید ان را به مسئول شعبه اطلاع دهید تا نسبت به اصلاح آن اقدام شود.
حال چه اطلاعاتی در شناسنامه اعتباری شما وجود دارد و چگونه می توانید آن را بخوانید.
در ابتدا باید بدانید که
شناسنامه اعتباری چیست و چگونه ایجاد می شود.
در ابتدای امر بانک ها و موسسات مالی که در آن حساب دارید و تسهیلات دریافت کرده اید، اطلاعاتتان را برای شرکت اعتبارسنجی ارسال می کنند.
در حال حاضر این اطلاعات شامل اطلاعات تسهیلات و ضمانت نامه های بانکی به همراه اطلاعات چک های برگشتی، بدهی های مالیاتی و گمرکی شما می باشد.
اما در کشورهای پیشرفته اطلاعات مربوط به قبوض پرداختی نیز ثبت می شود.
در مرحله بعد شرکت رتبه بندی اعتباری تمامی اطلاعات شما را گردآوری می کند و یک سابقه اعتباری از شما جمع آوری می شود.
این سابقه نشان دهنده وضعیت اعتباری شماست.
در حال حاضر شرکت مشاوره رتبه بندی ایران مسئولیت این امر را بر عهده دارد.
در آخرین مرحله شناسنامه اعتباری شما آماده دریافت از سامانه اعتبارسنجی می باشد.
در صورتی که فردی تسهیلاتی دریافت نکرده باشد، فاقد
سابقه اعتباری است و دارای گزارش اعتباری آمار استعلام خواهد بود.
در ابتدا بهتر است انواع گزارش هایی را که در شناسنامه اعتباری شما می تواند وجود داشته باشد و از سامانه شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران قابل دریافت است را بیان کنیم:
1. گزارش آمار استعلام
اگر فردی تاکنون تسهیلاتی از سیستم بانکی دریافت نکرده باشد، تنها این گزارش برای او قابل دریافت است. اما در حالت کلی این گزارش برای همه افراد نشان داده می شود و نشان دهنده تعداد مراجعات افراد برای دریافت تسهیلات به سیستم بانکی در دوره های زمانی یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه و دوازده ماهه می باشد.
2. گزارش اعتباری پایه
گزارش پایه، اطلاعاتی از اشخاص در خصوص مشخصات هویتی، وضعیت منفی شخص و قرارداد، مشخصات تماس، مشخصات نشانی، تعدا استعلام های صورت گرفته و خلاصه قراردادهای وی را نشان میدهد. به این معنی که در این گزارش تعداد اقساط و مبلغ بدهی سر رسید شده و پرداخت نشده و مجموع بدهی سررسید نشده (اقساط باقی مانده) و همچنین تعداد تسهیلات در جریان و خاتمه یافته شخص نشان داده می شود.
3. گزارش اعتباری استاندارد
در این گزارش علاوه بر اطلاعات اراده شده در گزارش پایه، جزئیات مربوط به تسهیلات اخذ شده توسط شخص ارائه می گردد.
در این گزارش دقیقا می توان مشاهده کرد که فرد اقساط ماهانه خود را چگونه پرداخت کرده است.
4. گزارش اعتباری پیشرفته
در این گزارش علاوه بر اطلاعات ارائه شده در گزارش استاندارد، جزئیات مربوط به تعهدات غیرمستقیم(نتسهیلاتی که فرد در آن به عنوان ضامن آن تسهیلات است) نیز نمایش داده می شود.
5. گزارش اعتباری سوابق
در این گزارش تغییرات در اطلاعات هویتی شخص که از بانک های مختلف عضو به سامانه ارسال شده است، نمایش داده می شود.
حال که انواع گزارش ها را بیان کردیم، یک نمونه گزارش اعتباری پیشرفته را به طور کامل توضیح می دهیم تا بتوانید با نحوه خواندن گزارش خود آشنا شوید. اطلاعاتی که در یک شناسنامه اعتباری موجود است عبارت است از :
اطلاعات شخصی:
عبارت است از نام و نام خانوادگی، کدملی، تاریخ تولد، محل تولد می باشد.
اطلاعات آدرس:
در این قسمت اطلاعات مربوط به آدرس شما وجود دارد. اطلاعات مربوط به درخواست های تسهیلات:
اگر طی یک وضعیت شما از سامانه استعلام شده باشد، این آمار در گزارش نمایش داده می شود. اگر شما از شبکه بانکی تسهیلاتی دریافت نکرده باشید تنها این گزارش برای شما قابل دریافت می باشد. در صورتی که تسهیلاتی دریافت کرده باشید به همراه سایر گزارش ها این گزارش نیز در شناسنامه اعتباری شما وجود دارد.
خلاصه وضعیت منفی شخص:
وضعیت منفی شخص در گزارش های اعتباری عبارت است از بدهی مالیاتی، چک برگشتی، بدهی گمرکی.
اطلاعات خلاصه قراردادها:
در این قسمت اگر شما از یک یا چند بانک تسهیلات دریافت کرده اید و هنوز اقساط آن را می پردازید، یا این که تسهیلات شما پایان یافته است، نشان داده می شود. در این قسمت بدهی سر رسید شده پرداخت نشده، جمع اقساطی که پرداخت نکرده اید نشان داده می شود و مانده اقساط نیز در قسمت مجموع بدهی سررسید نشده نشان داده می شود.
اطلاعات ریز مربوط به قرار دادهای جاری و خاتمه یافته:
در این قسمت جزئیات دقیقی از قرارداد تسهیلات شما نشان داده می شود. در قسمت اطلاعات عمومی، اگر اقساطی را بعد از موعد مقرر آن پرداخت کرده باشید، به صورت وضعیت منفی نشان داده می شود.
در صورتی که اقساط خود را به موقع پرداخت کرده باشید در این قسمت عبارت فاقد وضعیت منفی نشان داده می شود.
در این قسمت نوع قراردادی که تسهیلات در قالب آن دریافت شده و همچنین مبلغ هر قسط و تاریخ شروع و پایان قرارداد نیز نشان داده می شود.
نحوه پرداخت اقساط ماهانه شما پس از جزئیات هر قراردادنشان داده می شود.
در صورتی که قسط یک یا چند ماه خود را پرداخت نکرده اید در این قسمت نشان داده خواهد شد.
این اطلاعات مربوط به قراردادهای جاری شما می باشد. در واقع اطلاعات تسهیلات هایی که دریافت کرده اید و هنوز اقساط آن تمام نشده است.
منبع: ماهنامه اعتبارسنجی، سال چهارم، شماره بیست و یک، آبان 1395، صفحات 29 الی 33