از سال 1974 که کمیته بازل به منظور نظارت بر بانکداری تاسیس شد، یکسری استانداردهای بین المللی در زمینه عملیات بانکداری و نظارت بر آن ایجاد گردید. در سال 1988، این کمیته بر سر پوشش ریسکهای موجود در کسب و کار بانکها از طریق سپرده های سرمایه ها به توافق رسیدند. در سا لهای 2000 - 1999 ، بازار شاهد تغییرات بسیاری خصوصا در زمینه توسعه ابزار مالی جدید و احساس نیاز به ارتقاء سیستم مدیریت ریسک بود و در نهایت در ماه ژوئن سال 2004 توافق نامه بازل 2 نهایی شد. از جمله مواردی که کمیته بازل بر آن تاکید نموده، اصل تسهیم اطلاعات و لزوم دریافت گزارشات اعتباری از هر دوی سیستم های رتبه بندی داخلی بانک و شرکت سنجش اعتبار بیرونی میباشد. از اینرو رشد و گسترش نظام های سنجش اعتبار در نظام های بانکی دنیا از جمله موضوعات مطرح و مورد تاکید این کمیته محسوب میشود. مطابق اصول مطرح این کمیته، اندازه گیری ریسکهای اعتباری، بازار و عملیاتی از طریق رویکردهای استاندارد و مبتنی بر رتبه بندی داخلی به شرح زیر صورت می پذیرد:
رويکرد استاندارد:
در این رویکرد بانکها مجازند تا از خدمات شرکتهای سنجش اعتبار خارج از بانک استفاده نمایند. استفاده از خدمات این رویکرد برای اولین بار در زمینه اعتبارات اعطایی به اشخاص مجاز شمرده شده است.
رويکرد مبتنی بر سنجش اعتبار داخلی بانک:
در این رویکرد بانکها میتوانند با دو رویکرد پایه های و پیشرفته از سیستم سنجش اعتبار داخلی بانک استفاده نمایند. با توجه به اصول یاد شده، انتظار میرود که بانکها و مقامات نظارتی دولتی به توسعه سیستم ها و فرایندهای سنجش اعتبار خود مطابق با استانداردهای حداقل نیازمندیهای بازل 2 اقدام نمایند که از آن جمله میتوان به توسعه نظام سنجش اعتبار اشاره نمود. شرکت سنجش اعتبار ضمن ارائه محصولات و خدمات نظام سنجش اعتبار و محصولات متناسب با رتبه بندی داخلی گام مهمی را در تحقق اصول یاد شده بر میدارند.
سیستم سنجش اعتبارسامانه اعتبارسنجی:
سیستم سنجش اعتبار سامانه اعتبارسنجی: شرکت کردیت اینفو نگرشی تحلیلی از سطح ریسک و سابقه اعتباری و رفتار بازپرداخت مشتریان موجود و بالقوه موسسات مالی و اعتباری ارائه مینماید. سیستم سنجش اعتبار برای طیف گسترده ای از نهادها قابل استفاده است. این سیستم قادر به جمع آوری و پردازش اطلاعات وارده از نهادهای زیر میباشد:
- بانکها
- شرکتهای لیزینگ
- شرکتهای بیمه
- ارائه دهندگان خدمات ارتباطی
- تأمین کنندگان تجهیزات انرژی، خدمات شهری و..
- سایر موسسات مالی و اعتباری
- هرمنبع خارجی اطلاعاتی عمومی/غیرعمومی
گزارشگیری اعتباری
تولید گزارشهای اعتباری به عنوان کارکرد محوری سیستم سنجش اعتبار محسوب میشود. کلیه اطلاعات ورودی، تجزیه وتحلیل، یکپارچه سازی و پردازش شده و بصورت گزارش اعتباری با حداکثر کیفیت به استفاده کننده نهایی ارائه میگردند. معماری سیستم به نحوی طراحی شده تا از انعطاف لازم برای ایجاد تغییر، تطبیق یا افزایش نوع جدیدی از گزارش اعتباری در هرزمان برخوردار باشد. نمونه هایی از گزارشات استاندارد سیستم به شرح زیر می باشد:
- گزارش اعتباری پایه: اطلاعات پایه افراد و خلاصه اطلاعاتی از قراردادهای مشتریان. در این گزارش اطلاعات آماری و خلاصه ای از مهمترین اطلاعات وضعیت فعلی مشتری آورده شده است.
- گزارش اعتباری استاندارد: در گزارش اعتباری استاندارد، اطلاعات کامل شخصی و جزئیات بازپرداخت تسهیلات شامل سابقه رفتار بازپرداخت و تعهدات اعتباری مشتری موجود میباشد. در این گزارش فقط بر وضعیت وام گیرنده اصلی و فرعی نظارت میشود.
- گزارش اعتباری پیش رفته: در گزارش اعتباری پیش رفته، اطلاعات کاملی شامل کلیه داده های موجود در سیستم سنجش اعتبار با جزئیات کامل موجود می باشد. همچنین کلیه داده های شخصی مشتری و اطلاعات کلیه قرارداد های موجود وی در هر مرحله شامل تغییرات رخداده در طول زمان و ارتباطات میان مشتریان مختلف نمایش داده میشوند. تمامی نقشهای تعریف شده مشتریان تحت نظارت مانند نقش ضامن در این گزارش آورده میشود.
- گزارش اعتباری سابقه تغییرات: گزارش خاصی که شامل سابقه تغییرات مشخصات هویتی، تما سها و آدرسهای مشتری می باشد.
- گزارش آمار استعلام خالی: در صورتیکه چگونه اطلاعاتی راجع به مشتری در پایگاه داده موجود نباشد، سیستم فقط با پیغام "عدم وجود داده" پاسخ نمی دهد. سیستم سنجش اعتبار همیشه تعداد استعلام هایی که در خصوص مشتری در گذشته صورت گرفته را ثبت می نماید. پس گزارش خام شامل تعداد استعلام های صورت گرفته از این مشتری در طی دوره های زمانی مختلف می باشد.
- گزارش اعتباری کامل: این نوع از گزارش اعتباری در دسترس اپراتورهای سیستم قرارمی گیرد. از این گزارش در هنگام بروز اختلاف، جهت اثبات و نشان داده آیتم های دقیق اطلاعاتیکه راجع به هر مشتری در پایگاه داده ذخیره شده، استفاده و این امکان را می دهد تا در صورت نیاز سریعا رکوردهای مشکل ساز را قفل نمود.
ویژگی های اصلی نرم افزار
- اصل دوجانبگی: در سیستم سنجش اعتبار این امکان وجود دارد تا گروه های نا محدودی از اعضا و قواعد مورد نیاز جهت تبادل دوجانبه اطلاعات را تعریف نمود. انواع مختلف قراردادها، اطلاعات مثبت و منفی، انواع اطلاعاتی که از اعضا دریافت میگردد، میتواند تنها برای اعضای از پیش تعریف شده قابل مشاهده باشد. به عنوان مثال بانکها داده هایی که از صنعت بیمه وارد میشود را به هیچ عنوان نمی توانند مشاهده نمایند و شرکت های بیمه تنها قادر به مشاهده داده های منفی وارده از بانکها می باشند.
- تبادل داده مثبت/ منفی: سیستم اجازه تبادل هرگونه اطلاعاتی را به اعضا می دهد. رکوردهای منفی از طریق علامت خاصی در هنگام ورود به پایگاه داده فورا علامت گذاری میشوند. منفی بودن رکوردها بر قواعد دقیق از پیش تعریف شده در طرح تفصیلی مبتنی میباشد.
- حضور تمامی انواع موسسات مالی و اعتباری: انواع مختلف قرارداد در سیستم قابل تعریف میباشد. سیستم سنجش اعتبار، بانکها، موسسات غیربانکی، شرکت های بیمه و ارائه دهندگان خدمات ارتباطی را پشتیبانی کرده و تقریبا هر ساختاری از اطلاعات پردازش شده در طول طرح تفصیلی امکان پذیر میباشد. همچنین ماژول مختص صنعت بیمه نیز هم اکنون موجود می باشد.
- اشخاص حقیقی و حقوقی: تمامی انواع اطلاعات اشخاص شناسایی و ذخیره میشود.
- اتصال استفاده کنندگان به سیستم: استفاده کنندگان میتوانند ازطریق رابط XML برای ارتباط کاملا اتوماتیک و همچنین از طریق رابط HTML جهت ارتباط غیرمکانیزه به سیستم متصل شوند.
- انواع گزارش های اعتباری: امکان تعریف انواع خاصی از گزارش های اعتباری در طی طرح تفصیلی و هر زمان دیگری پس از آن وجود دارد.
- قابلیت ارسال درخواست های گروهی: میتوان گزارش های اعتباری مربوط به مشتریان مختلف را در یک لحظه و از طریق ارائه درخواست گروهی از سیستم دریافت نمود.
- ثبت درخواستها: گروهی مشخصی از داده های اجباری داده هایی که در همان لحظه که مشتری درخواست خود را ارائه مینماید موجود است را میتوان بلافاصله بعد از استعلام در مورد مشتری به سیستم ارسال نمود. این اطلاعات بلافاصله در دسترس سایراستفاده کنندگان قرار میگیرد.
- نظارت: امکان نظارت اتوماتیک دوره ای بر گروه هایی از مشتریان بر اساس قواعد خاص بوسیله گزارشگیری اتوماتیک در خصوص تغییرات از پیش تعیین شده یا اطلاعات جدید به استفاده کنندگان.
- گزارش های آماری: کلیه اطلاعات آماری مورد نیاز در خصوص محتوای پایگاه داده و رفتار استفاده کنندگان شامل آمارهای روزانه دریافت گزارشات در دسترس استفاده کنندگان و راهبر سیستم میباشد.
- منابع خارجی اطلاعات: منابع قابل توجهی از اطلاعات اضافی را میتوان به سادگی بصورت دوره ای و یا از طریق بهره گیری از و ب سرویسها به روزرسانی دوره ای یا تنها از طریق استعلام آنلاین در زمان ایجاد گزارشهای اعتباری در پایگاه داده اصلی ذخیره نمود.
- مدیریت کاربری: ماژول پیشرفته مدیریت کاربری با پوشش تمامی نیازهای اپراتورها و کاربران سیستم شامل راهبران و اعضا.
- واقعه نگاری: ثبت تمامی عملیات کاربران در درون سیستم در راستای اهداف امنیتی.
- بومی سازی کل سیستم: شامل تطبیق ساختار داده و منطقه ای موجود در سیستم، تطبیق ترکیب های منطقی، ترجمه به زبان بومی و مواردی از این قبیل.
- معماری قوی در زمینه فن آوری اطلاعات: مطابقت با نیازهای فعلی و فراهم سازی زمینه ارتقاء تکنولوژیک در آینده
- زمان پاسخگویی در چند ثانیه: زمان پاسخگویی داخلی برای تهیه گزارش های اعتباری جستجو در پایگاه داده و ایجادگزارش اعتباری در چند ثانیه میتواند مطابق با نیاز واقعی تنظیم شود.
آنچه این سیستم به شما ارائه می دهد
سامانه اعتبارسنجی بصورت پروژه مشترک و با همکاری شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران و شرکت Creditinfo Solutions (کردیت اینفو) طراحی و پیاده سازی شده است. این سامانه قابلیتهای وسیعی به شرح زیر ارائه مینماید:
- تجزیه و تحلیل تفصیلی در خصوص تمام کارکرد های مورد نیاز و تعریف اطلاعات در دسترس تحلیل مستقیم منابع اطلاعاتی، فراهم کنندگان و اعضا
- تنظیم عملیات ها، فرایندها و سازمان
- مرحله زیرساخت فنی و شکل گیری شرکت
- انتقال مهارتهای مدیریتی
- مدیریت پروژه بطور کامل
- پشتیبانی
- تعمیر و نگهداری و توسعه آتی
- محصولات و خدمات ارزش افزوده ماژولهای امتیازدهی اعتباری، رابط سنجش اعتبار و ...
ماژول رابط سنجش اعتبار
راهکار بهینه در خصوص ارتباط موسسات مالی و اعتباری با سامانه اعتبارسنجی و سایر پایگاه داده ها
ویژگی های رابط سنجش اعتبار:
- رابط سنجش اعتبار یک راه حل سریع، ایمن، آسان به منظور دسترسی به پایگاه داده شرکت سنجش اعتبار و سایر پایگاه های داده مانند مراکز عمومی ثبت اطلاعات، پایگاه داده مراکز قضایی، پایگاه داده شماره تما سها و بسیاری دیگر می باشد.
- این رابط ابزار مناسبی برای گردآوری داده ها در خصوص سوابق اعتباری مشتریان موجود و سایر متقاضیان، وام گیرندگان، ضامن ها و سایر اشخاص مرتبط با تسهیلات اعتباری اعطا شده میباشد.
- رابط سنجش اعتبار یک ارتباط کاملا مکانیزه و خودکار میان سیستم های داخلی نهادهای مالی و اعتباری و سامانه اعتبارسنجی شرکت سنجش اعتبار و سایر پایگاه های داده ایجاد میکند.
- این ماژول شرایط لازم به منظور تنظیم و اعمال استراتژیها و قواعد مختلف تسهیلات دهی و ارزیابی اطلاعات دریافتی از سامانه اعتبارسنجی شرکت سنجش اعتبار را فراهم می نماید.
- این ماژول با ذخیره اطلاعات سایر پایگاه های داده این امکان را می دهد تا بدون پرداخت وجه از اطلاعات آنها استفاده شود.
- از داده های ذخیره شده در پایگاه داده داخلی رابط سنجش اعتبار میتوان برای مقاصد بازاریابی از جمله انجام همکاریهای آتی و ارائه تسهیلات اعتباری بیشتر و خدمات متنوع تر به مشتریان موجود استفاده نمود.
امکان سنجی رابط سنجش اعتبار
نیاز به رابط سنجش اعتبار از این منظر مطرح است که بسیاری از نهادهای مالی و اعتباری:
- نیازمند دسترسی ایمن و آسان به پایگاه های داده بیرونی در یک نقطه و یک صفحه رابط یکتا می باشند.
- نیازمند تجمیع داده های موجود از پایگاه های داده بیرونی در سیستم های داخلی میباشند سیستم هایی مانند مدیریت ارتباط با مشتریان، سیستم های تجاری، سیستم پردازش درخواست های اعتباری و ...
- به ابزارهای دقیق و با کیفیت بالایی نیاز دارند که با استانداردهای پذیرفته شده امنیتی در حوزه مالی و اعتباری مانند استاندارهای حسابرسی مطابقت کامل داشته باشد.
- ناچار هستند تا در تخصیص منابع انسانی و مالی در زمان ارزیابی سوابق مشتری در سایر پایگاه داده ها و پذیرش آ نها صرف هجویی نمایند.
- به نرم افزاری نیاز دارند که متدولوژی مختصه خود را در خصوص ارزیابی مشتریان را به نحوی سریع و اثربخش پیاده سازی کند.
- به ابزاری نیاز دارند که در زمان اجرای متدلوژیهای داخلی، بدون دخالت تأمی نکنندگان خدمات سنجش اعتبار قابلیت اجرایی داشته و در صورت نیاز، از انعطاف لازم در اعمال تغییرات مورد نیاز در متدولوژی ها، قواعد تسهیلات دهی و حوزه های مختلف ارزیابی برخوردار باشد.
- به ابزاری نیازمندند که بر مبنای تجارب جهانی بوده و دانش فنی آن مبتنی بر استانداردهای متداول باشد به گونه های که بتوان با پایگاه های داده مختلف ارتباط موثر برقرار نمود.
کاربران اصلی رابط سنجش اعتبار
رابط سنجش اعتبار ابزار مناسبی برای تمامی نهادهایی است که از اطلاعات شرکت اعتبارسنجی و سایر پایگاه های داده مشابه استفاده مینمایند. ازجمله نهادهایی که کاربران اصلی رابط سنجش اعتبار می باشند عبارتند از:
- بانکها
- سایر موسسات مالی و اعتباری
- شرکت های لیزینگ
- موسسات و صندوقهای اعتباری
- شرکت های ارائه دهنده خدمات اعتباری مانند کارت اعتباری
- شرکت های ارائه دهنده خدمات مخابراتی
- شرکت های ارائه دهنده خدمات شهری مانند شهردار یها
ماژو لهای سیستم رابط سنجش اعتبار
رابط سنجش اعتبار دارای ماژول های متعددی میباشد که بر اساس ساختار و نیازهای هر یک ازبانکها و موسسات اعتباری، میتوان هر یک از آنها را بطور جداگانه نصب و پیاده سازی نمود.
ماژول تجمیع دادهBureau Integration
این ماژول به عنوان ماژول پایه و اساسی سیستم می باشد که ارتباط ایمن و رمزنگاری شده میان بانکها و موسسات اعتباری و پایگاه داده سنج اعتبار را فراهم میسازد. این ماژول شامل مجموع های از قواعد به منظور کنترل صحت داده ها می باشد .
ماژول به روزسازی اطلاعات Bureau Updater
این ماژول وظیفه ارسال اطلاعات دست های ماهانهBatch Files را به سیستم سنجش اعتبار و درنتیجه به روزکردن آن را برعهده دارد.
ماژول کاربری Bureau Application
این ماژول همان صفحه کاربری می باشد که در اختیار کاربران قرار گرفته و از طریق این ماژول کاربران از سیستم استفاده می نمایند.
ماژول ارزیابی اعتباریBureau Evaluation
در این ماژول بر اساس متدولوژیهای موسسه استفاده کننده سیستم و تعیین معیارهای مشخص بر روی اطلاعات دریافتی از سیستم سنجش اعتبار، ارزیابی انجام شده و امتیاز اعتباری محاسبه میگردد.
ماژول طراحی Bureau Designer
این ماژول امکان طراحی و انجام تنظیمات موردنیاز توسط استفاده کننده جهت دریافت امتیاز اعتباری مورد نظر را فراهم میکند.
گزارشهای خاصBureau Cut-off Report
رابط سنجش اعتبار امکان ایجاد گزارش بر اساس تعاریف کاربر را طبق موارد ذیل دارد:
- قابلیت پیاده سازی متدولوژی ارزیابی بر اساس تعاریف مشخص شده
- قابلیت تولید گزارش های ارزیابی بطور نامحدود برای کاربران مختلف
- ارزیابی خودکار گزارش همراه با رویه های تعدیل کننده برای مواردی که اطلاعات منفی رخ میدهد.
بخش گردش کار رابط سنجش اعتبار
- تنظیم استراتژی های ارزیابی بر اساس قواعد تسهیلات دهی و شاخصهای Cut-off
- امکان تنظیم درخواست Query ها از بیش ازیک پایگاه داده.
- امکان یکپارچه سازی کامل با سیستم های ارزیابی موسسه مالی.
یکپارچه سازی ماژول رابط سنجش اعتبار
ماژول رابط سنجش اعتبار به منظور یکپارچه سازی آسان با سیستم های اطلاعاتی داخلی نهادهای مالی طراحی شده و توسعه یافته است. ماژولار بودن این سیستم همراه با وجود Documented integration interface ، امکان انطباق پذیری سیستم با نیازهای سازمان را فراهم مینماید. همچنین این ماژول با استفاده ازاستانداردهای امنیتی در خصوص عملیات بانکی مانند ،SSL، SSO گواهینامه ها و شاخص های فردی نه تنها میزان امنیت در خود را تا حد بالایی تضمین میکند بلکه امنیت یکپارچگی خود با سیستم های داخلی موسسه مالی را نیز تضمین مینماید.
مزایای حاصل از رابط سنجش اعتبار
- دارای ابزارهای استاندارد، جامع و فراگیر همراه با زمان پیاده سازی تضمین شده
- دارای رویکرد منعطف در زمینه نیازهای کاربران
- قابلیت استفاده از متدولوژی هوشمند جهت مدیریت و کار با داده های ورودی از سامانه اعتبارسنجی وسایر پایگاه های داده علاوه بر دریافت سیستم
- قابلیت یکپارچه سازی با سیستم های موسسه اعتباری
- متمرکز نمودن جمع آوری داده از منابع و تأمین کنندگان خارجی مختلف
- صرفه جویی در زمان و منابع مالی در زمینه اخذ Query های مختلف
- برخورداری از پشتیبانی و تعمیر و نگهداری سیستم با کیفیت بالا در سطح بین المللی از جانب تأمین کننده
- قابلیت ارائه گزارشات مدیریتی تفصیلی به عنوان مثال کنترل هزینه اخذ Query های انجام شده توسط هر یک از مراکز هزینه موجود در موسسه