آنچه کودکان در مورد مسائل مالی باید بدانند

پول تمام انسان ها را - چه کودک و چه بزرگسال – در موقعیتی قرار می دهد که نیاز به تصمیم گیری و انتخاب پیدا می کنند.
آموزش، تشویق، و توانا ساختن کودکان در نحوه خرج کردن پول، آنها را قادر می سازد تا بهتر بتوانند درآمدهای خود را در آینده پس انداز کنند و قسمت اعظمی از دارایی های خود را در آن زمان ذخیره سازند. 
اگر کودکان به طور مکرر در تصمیم های روزانه خود خرج کردن پول هایشان را انتخاب کنند، این امر در آینده مالی و اقتصادی آنها نیز تاثیر منفی می گذارد. 
در این بخش قصد داریم تا شما را با 15 شیوه ساده اما کارآمد آشنا کنیم که به واسطه آن بتوانید مدیریت مالی را به فرزندان خود آموزش دهید. 
1
به محض اینکه کودکان شمارش را یاد گرفتند، پول را به آنها معرفی کنید. نقش فعالی در فراهم کردن اطلاعات برای آنها داشته باشید. 
مشاهده و تکرار، دو نمونه از راه های مهمی هستند که کودکان به واسطه آنها می توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند.
2
با کودکان در مورد ارزش هایی که شخصا برای پول قائل می شوید، صحبت کنید.
به بچه ها بگویید که چگونه می توانند پول هایشان را پس انداز کنند و از این مهمتر به آنها آموزش دهید که چگونه می توانند پول هایشان را هوشمندانه خرج کنند. 
3
به فرزندانتان کمک کنید تا اختلاف میان نیاز، و آرزو را به خوبی درک کنند. این امر به آنها کمک می کند که در آینده تصمیم های عاقلانه تری در مورد نحوه خرج کردن پول هایشان بگیرند. 
4
هدف مندی اهمیت بالایی در یادگیری ارزش پول و پس انداز کردن دارد. انسان ها چه در دوره های ابتدایی زندگی و چه در میان سالی تا هدفی را برای خود تعیین کنند، نمی توانند به آن دست پیدا کنند.
در این قسمت می توانید هر وسیله بازی و یا آیتم های دیگری را که کودک از شما تقاضای خرید آن را می کند به صورت هدف آنها قرار دهید. 
چنین هدف سازی هایی به کودکان کمک می کند که یاد بگیرند که در قبال خواست هایشان مسئولیت پذیر باشند. 
5
ارزش پس انداز کردن را در مقابل خرج کردن، به کودکان آموزش دهید. به کودکان یاد بدهید که اگر پول هایشان را پس انداز کنند، می توانند سودی که برایشان در بردارد را به مبلغ اولیه پول خود اضافه کنند. 
اگر کودکان پولی را در خانه پس انداز کرده اند، سعی کنید خودتان بر روی آن مقدار پول به آنها سود بدهید. 
به آنها یاد بدهید که میزان سودهای خود را شمارش کرده و ببینند که چقدر سریع میزان سپرده های آنها افزایش پیدا می کند. 
دیری نخواهد گذشت که خودشان متوجه می شوند که سریع ترین راه برای رسیدن به اعتبار بالا، پس انداز کردن مکرر پول هاست. 
گاهی اوقات والدین هم با کودکان همراه شده و در پس انداز کردن پول ها با یکدیگر مسابقه میدهند.
6
زمانی که به فرزندان خود پول تو جیبی می دهید، قدری اضافه تر بدهید تا تشویق به پس انداز کردن شوند. به عنوان مثال اگر میزان پول تو جیبی هفتگی آنها 5 هزار تومان است، به آنها 6 هزار تومان بدهید تا حداقل بتوانند 1 هزار تومان آنرا پس انداز کنند.
اگر هر هفته هزار تومان پس انداز کنند و شما هم به آنها سود 5 درصدی بدهید، پس از یکسال مبلغ قابل توجهی پس انداز خواهند کرد. 
7
کودکان را به بانک ببرید و برایشان حساب باز کنید. باز کردن زود هنگام حساب پس انداز یکی از راه های است که می تواند آینده مالی کودکان را تضمین کند.
به خاطر داشته باشید که اگر زمانی که از شما تقاضا کردند که برای خرید مبلغی از حسابشان بردارند، نباید با آنها مخالفت کنید. این کار ممکن است آنها را به طور کلی از پس انداز کردن دلسرد کند. 
شما همچنین می توانید بچه ها را با بازار اوراق بهادار آشنا کنید. اوراق بهادار دارای ارزش هستند، سود دهی بالایی دارند و به صورت پول نقد نیستند که هر زمان که اراده کنند بتوانند آن را خرج کنند. 
برخی از انواع اوراق بهادار نیز هستند که برای دانشجویان معاف از مالیات می باشند. می توانید اوراق بهادار را به صورت هدیه به کودکان خود بدهید. با این کار فرزند شما به سرعت آن را نمی فروشد و برای هدف سازی های بیشتر نیز تشویق خواهد شد. 
8
حفظ پیشینه خوب در پس انداز و سرمایه گذاری از دیگر نکات مهم است که جوانان باید یاد بگیرند. برای آسان تر کردن کار می توانید از 12 پاکت نامه استفاده کنید، برای هر ماه یکی و یک عدد پاکت بزرگتر که بتوانید کلیه پاکت ها را در آن جای دهید. 
این سیستم را در مورد تمام فرزندان خود اجرا کنید. کودکان را تشویق کنید که رسید کلیه اجناسی را که می خرند در پاکت قرار داده تا به درستی متوجه شوند که با پول هایشان چه کاری می کنند. 
9
با کودکان به خرید بروید و به آنها نحوه صحیح خرید کردن و ارزش پول را آموزش دهید. رفتن به سوپر مارکت معمولا اولین تجربه کودکان در یادگیری خرج کردن پول است. 
معمولا یک سوم درآمد خانواده صرف خرید از سوپر مارکت و تهیه مایحتاج روزانه زندگی می شود. خرج کردن صحیح پول در سوپرمارکت (استفاده از کوپن، خرید از حراجی ها و بررسی اختلاف قیمت) می تواند به صورت سالیانه چیزی در حدود یک میلیون و هشتصد هزار تومان برای شما ذخیره مالی در برداشته باشد. 
برای اینکه به جوانان خود کمک کنید که این درس را آموزش ببینند، باید به آنها یاد بدهید که چگونه می توانند برای مصرف غذاهای به صرفه تر برنامه ریزی کنند، از دور ریختن غذاها جلوگیری کرده و نحوه صحیح استفاده مجدد از باقیمانده غذاها را نیز به آنها آموزش دهید. 
زمانی که بچه ها را به مغازه های مختلف دیگر می برید میتوانید مقوله پیش خرید و پس انداز کردن بیشتر را نیز برای آنها بازگو کنید. 
با آنها پیرامون مطالبی نظیر قیمت، کیفیت، تعمیرات، خدمات پس از فروش و سایر مواردی که برای مشتری از اهمیت بالایی برخوردار است صحبت کنید. 
خرج کردن پول زمانی که به درستی برنامه ریزی شده باشد لذت بخش خواهد بود اما اگر خرج کردن های ما از روی برنامه ریزی نباشد 20 تا 30 درصد از پولمان حرام خواهد شد. 
10
به جوانان اجازه دهید تا برای خرج کردن پول هایشان خودشان تصمیم بگیرند. چه تصمیم گیری های آنها مناسب باشد، چه در تصمیم های خود موفق نباشند، به هر حال از تصمیم های خود لذت خواهند برد.
در چنین حالتی پیش از اینکه تصمیم های بیشتری پیرامون خوابیدن صورت پذیرد، باید در مورد بایدها و نبایدهای پول خرج کردن با آنها بیشتر صحبت کرده و توضیحات بیشتری را در اختیارشان قرار دهید.
از آنها بخواهید که در زمان پول خرج کردن از حس ششم خود استفاده کنند. همچنین باید پیش از خرید کردن تحقیق کرده و منتظر زمان مناسب برای خرید کردن شوند و در زمان خرید به طور کامل از اختیار خود در انتخاب بهره بگیرند. 
به این منظور می بایست سه آیتم دیگری را که با همان پول می توانند خریداری کنند، در نظر گرفته و سپس تصمیم بگیرند که خرید کدام یک از آیتم ها ضروری تر است. 
11
به کودکان خود نحوه صحیح ارزیابی تبلیغاتی که از تلویزیون و رادیو پخش می شود را آموزش دهید. آیا محصول دقیقا همان امکاناتی را که در تبلیغ پخش می شود، ارائه می دهد؟
آیا قیمت ارائه شده، قیمت حقیقی کالاست؟ آیا محصولات مشابهی وجود دارند که بتوانند همان کار را با قیمت مناسب تری انجام دهند؟
به آنها یادآوری کنید که اگر کالایی به نظر خیلی به صرفه و کارآمد می رسید، در خرید آن تعلل نورزند. 
12
کودکان را با خطرات پول بهره ای آشنا کنید. اگر هنگامیکه از شما پول قرض می گیرند از آنها سود دریافت کنید، آن وقت متوجه می شوند که قرض گرفتن پول دیگری تا اندازه برایشان گران تمام می شود. 
به عنوان مثال پرداخت قسطی یک تلویزیون 499 هزار تومانی، در 12 ماه آن هم ماهی 31.850 با سود 18.8 درصد به آن معناست که خریدار برای آن 575 هزار هزینه متقبل شده است.
زمانی که در رستوران ها از کارت اعتباری استفاده می کنید، به کودکان خود نحوه کار کردن با آن را آموزش دهید. 
به کودکان خود آموزش دهید که چگونه باید انعام را حساب کنند و آنها را از طرق مختلف سوء استفاده هایی که ممکن است از کارت اعتباری پدید آید، آگاه کنید. 
14
در فراهم آوردن کارت اعتباری برای جوانان، حتی زمانیکه وارد دانشگاه می شوند نیز محتاط باشید. 
کارت اعتباری یک پیام بیشتر در بر ندارند: "خرج کن!" بیشتر نوجوانان و جوانان ترجیح می دهند پول های حساب خود را صرف مخارج روزانه کنند، به جای اینکه آن را برای مواقع ضروری نگه دارند. 
به همین دلیل بسیاری از این دانش آموزان مجبور می شوند کلاس های خود را نروند و به جای آن مشغول شغل های پاره وقت شوند تا اقساط کارت اعتباری شان را پرداخت نمایند.
15
برای بحث های خانوادگی در مورد مسائل مالی برنامه ای مدون تنظیم کنید. این امر برای بچه های کوچکتر هم مفید خواهد بود. 
در این جلسات خانوادگی می توانید در مورد موضوعاتی نظیر تفاوت های موجود میان پول نقد، چک و کارت های اعتباری، پرورش عادات صحیح در خرج کردن پول، نحوه اجتناب از مصرف بی مورد از کارت های خودپرداز، و فواید پس انداز کردن و رشد سرمایه گذاری با کودکان خود به بحث و گفت و گو بنشینید. 
با نوجوانان و جوانان خود نیز می توانید در مورد این مطلب که اوضاع و احوال اقتصاد محلی و جهانی در چه شرایطی است، صحبت کنید. 
به آنها یاد بدهید که چگونه می توانید در مصارف خانگی صرفه جویی کرده و در مقابل خرج کردن چه گزینه های دیگری پیش روی آنها قرار خواهد داشت. 
از دیگر نکاتی که به کودکان خود باید آموزش دهید مفاهیم رتبه اعتباری و سامانه اعتبارسنجی می باشد. این دو مفهوم در فعالیت های اقتصادی آنها تاثیرات بسیار زیادی خواهد داشت. 

منبع: ماهنامه اعتبارسنجی، سال سوم، شماره اول، تیر و مرداد 1394، صفحات 30 و 31 و 32